35 lat samorządności. 27 maja 1990 roku odbyły się w Polsce pierwsze w pełni wolne wybory samorządowe po II wojnie światowej
27 maja to Dzień Samorządu Terytorialnego – symboliczna data upamiętniająca demokratyczne fundamenty polskiego państwa lokalnego. Tego dnia warto przypomnieć sobie, czym w praktyce jest samorząd terytorialny. I przede wszystkim – jaką rolę pełni w nim powiat.
Powiat to jednostka samorządu terytorialnego, która odpowiada za zadania przekraczające możliwości pojedynczej gminy. Jest ogniwem spajającym działania lokalne z regionalnymi, instytucją o charakterze publiczno-administracyjnym i społecznym, odpowiedzialną za kluczowe funkcje usługowe, techniczne i infrastrukturalne.
W praktyce oznacza to:
• prowadzenie szpitali powiatowych i nadzór nad ratownictwem medycznym,
• zarządzanie szkołami ponadpodstawowymi, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i placówkami specjalnymi,
• utrzymanie i modernizację dróg powiatowych,
• wsparcie rodzin zastępczych, domów dziecka, domów pomocy społecznej,
• działania urzędów pracy, walkę z bezrobociem, aktywizację zawodową,
• geodezję, ewidencję gruntów, architekturę i budownictwo,
• zarządzanie kryzysowe, obronę cywilną i przeciwdziałanie skutkom katastrof.
Powiaty w Polsce funkcjonują od 1999 roku – to efekt reformy administracyjnej, która miała stworzyć samorząd średniego szczebla. W czasie pandemii COVID-19 to właśnie powiaty organizowały sieć szpitali i punkty szczepień. W obliczu kryzysu uchodźczego tworzyły miejsca zakwaterowania i punkty rejestracji. Dziś – modernizują infrastrukturę, cyfryzują usługi, wspierają rozwój zawodowy młodzieży.